Arılar beyin ölçüsünün yeganə müəyyənedici amil olmadığını göstərməklə, zəka haqqında ənənəvi anlayışa meydan oxuyurlar.

Kollektiv intellektə əsaslanan təcrübələr zamanı onlar əvvəllər insanlara xas olduğu düşünülən problem həlletmə bacarığını göstəriblər. Beyinlərinin həcminin kiçik olmasına baxmayaraq, “Bombus terrestris” növünə aid olan arılar sosial öyrənmə ilə bağlı çoxdan mövcud olan anlayışları təkzib edərək, öyrənmək və mürəkkəb tapşırıqları mənimsəmək qabiliyyətini nümayiş etdirirlər.

Böyük Britaniya və ABŞ-də tədqiqatçılar tərəfindən edilən bu kəşf heyvan icmalarında sosial yolla ötürülən davranışların mövcudluğunu vurğulayır.

Ənənəvi olaraq, insan müstəsnalığı mədəni mürəkkəbliyə və başqalarından öyrənmək qabiliyyətinə aid edilib. Lakin sərçələr, balinalar və meymunlar kimi müxtəlif heyvan növlərinin mədəni davranış nümunələri bunun əksini göstərir. Hətta arıların bir-birindən öyrənmək, alətlərdən istifadə etmək və əsas riyazi problemləri həll etmək bacarıqlarını göstərən son təcrübələrdə onların mədəni öyrənmə nümayiş etdirdikləri görünür.

Kiçik beyinlərinə baxmayaraq, arıların idrak qabiliyyətləri şimpanzelər kimi daha böyük növlərlə rəqabət aparır. Bu, əvvəlki fərziyyələri şübhə altına qoyur və insanları digər növlərdən nəyin fərqləndirdiyini yenidən qiymətləndirmək zərurətini vurğulayır. Bu tədqiqat zəkanın və mədəni inkişafın müxtəlif həyat formalarında mövcud olduğunu göstərir.

Mənbə: Nature